Wykonawcy: prof. UEK dr hab. Bartłomiej Marona (kierownik), prof. UEK dr hab. Michał Głuszak, dr Paweł Oleksy, dr Mateusz Tomal
Typ projektu: badawczo-wdrożeniowy
Okres realizacji: 10.2019 – 04.2020
Finansowanie: Program Analityczno-Badawczy Warszawskiego Instytutu Bankowości
Badanie zawiera analizę aktualnego oraz przyszłego stanu rynku najmu nieruchomości mieszkaniowych w Polsce na tle wybranych państw europejskich. W ocenie autorów, rynek najmu mieszkań w Polsce jest stosunkowo słabo rozwinięty; ponadto w Polsce istnieje spora liczba mieszkań wynajmowanych w tzw. szarej strefie, przez co rynek jest także słabo rozpoznany. Cechą charakterystyczną polskiego rynku najmu jest niski stopień jego instytucjonalizacji: w Polsce właścicielami mieszkań pod wynajem są głównie indywidualni inwestorzy. W rezultacie, najem jest stosunkowo drogi, a z badań wynika, że ponad 1/4 najemców mieszkań rynkowych w Polsce boryka się z przeciążeniem wydatkami mieszkaniowymi.
Autorzy dokonują opisu preferencji mieszkaniowych najemców w Polsce oraz czynników determinujących te preferencje. Wskazują, że typowymi najemcami w Polsce są głównie osoby młode, migrujące do większych ośrodków miejskich. Prawdopodobieństwo bycia najemcą istotnie zmniejsza się wraz z dochodem gospodarstwa domowego.
Szczególną uwagę poświęcono kwestii rozpoznania perspektyw rozwoju rynku najmu mieszkaniowego wraz ze wskazaniem barier prawnych i fiskalnych uniemożliwiających rozwój rynku najmu nieruchomości mieszkaniowych w Polsce. Autorzy zwrócili uwagę m.in. na nieuregulowany prawnie najem krótkoterminowy, utrudnienia w eksmisji lokatorów, brak jednolitych i jasnych zasad opodatkowania najmu oraz brak zachęt fiskalnych dla osób prywatnych i podmiotów gospodarczych świadczących usługi w zakresie wynajmu nieruchomości na cele mieszkaniowe dla osób o niskich dochodach lub z określonych grup społecznych. Szczególną uwagę poświęcono kwestii implementacji modelu REIT, umożliwiającego przypisanie specjalnego statusu fiskalnego spółkom, prowadzącym działalność inwestycyjną na rynku mieszkaniowym.
Analizę podsumowują rekomendacje, nakierowane na wsparcie rozwoju rynku najmu nieruchomości mieszkaniowych w Polsce.